Xạ trị ung thư là gì? Miền Bắc nên xạ trị ở bệnh viện nào?

Thứ Hai, 14/04/2025

Xạ trị ung thư hiện nay là một trong những phương pháp điều trị chủ lực trong y học hiện đại, với hiệu quả cao trong việc tiêu diệt tế bào ung thư, kiểm soát tiến triển bệnh và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh. Trong hành trình chiến đấu với căn bệnh ung thư quái ác, việc lựa chọn một cơ sở y tế có hệ thống máy xạ trị hiện đại, đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao luôn là tiêu chí hàng đầu của người bệnh và người nhà.

Với sự phát triển của y học hiện đại, Trang thiết bị máy móc hiện đại không chỉ là điều cần thiết với bệnh nhân, hỗ trợ bệnh nhân chẩn đoán, điều trị và đưa ra phác đồ nhanh chóng, hiệu quả, giảm thiểu các tác dụng phụ không mong muốn. Mà đây còn là điều khẳng định bạn có thể an tâm lựa chọn viện trở thành người bạn đồng hành trên hành trình chiến đấu lại với căn bệnh ung thư quái ác. Vậy, xạ trị ung thư là gì? Và nếu đang sinh sống tại miền Bắc, đâu là địa chỉ uy tín để thực hiện xạ trị ung thư cũng như điều trị ung thư đa mô thức một cách toàn diện? Hãy cùng tìm hiểu ngay dưới đây!

Xạ trị ung thư là gì?

Xạ trị là một trong ba phương pháp điều trị nền tảng trong điều trị ung thư đa mô thức, bên cạnh phẫu thuật và hóa trị. Phương pháp này sử dụng chùm tia năng lượng cao (tia X, tia gamma, proton…) để nhắm mục tiêu và tiêu diệt các tế bào ung thư, đồng thời ức chế sự phát triển và lan rộng của khối u.

Khác với hóa trị – vốn sử dụng thuốc đưa vào toàn bộ cơ thể thông qua đường uống hoặc tiêm, xạ trị chỉ tác động trực tiếp lên vùng cơ thể có tế bào ung thư, từ đó giúp hạn chế ảnh hưởng đến các mô lành xung quanh. Dù các tế bào khỏe mạnh trong vùng chiếu xạ có thể chịu tác động, nhưng chúng thường có khả năng phục hồi tốt hơn rất nhiều so với tế bào ung thư.

Xạ trị có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp cùng các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, hóa trị, điều trị đích hay liệu pháp miễn dịch, tùy thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh và thể trạng tổng thể của từng bệnh nhân. Việc phối hợp điều trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát bệnh tốt hơn, kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Xạ trị là một trong ba phương pháp điều trị nền tảng trong điều trị ung thư đa mô thức.
Xạ trị là một trong ba phương pháp điều trị nền tảng trong điều trị ung thư đa mô thức.

Ứng dụng của phương pháp xạ trị ung thư là gì?

Phương pháp xạ trị ung thư mang lại hiệu quả cho cả bệnh nhân ung thư chữa khỏi và điều trị giảm nhẹ. Việc áp dụng phương pháp này đòi hỏi phải có kế hoạch và phác đồ cẩn thận do đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa ung bướu nhằm tối ưu hóa hiệu quả và giảm thiểu tác dụng phụ.

  • Điều trị chữa khỏi: Xạ trị sẽ được thực hiện riêng lẻ, hoặc kết hợp với các phương pháp điều trị khác để loại bỏ ung thư.
  • Liệu pháp tân bổ trợ: Được thực hiện trước phẫu thuật để thu nhỏ khối u, giúp cuộc mổ trở nên dễ dàng hơn, loại bỏ khối ung thư dễ dàng hơn.
  • Liệu pháp bổ trợ: Được thực hiện sau phẫu thuật để tiêu diệt các tế bào còn xót lại và giảm nguy cơ tái phát.
  • Điều trị giảm nhẹ: Được sử dụng để làm giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống trong trường hợp ung thư tiến triển, đã di căn, không thể chữa khỏi.

Các phương pháp xạ trị ung thư phổ biến

1. Xạ trị chùm tia ngoài (External Beam Radiation Therapy – EBRT)

EBRT là phương pháp xạ trị phổ biến nhất hiện nay, sử dụng máy gia tốc tuyến tính để tạo ra các chùm tia năng lượng cao (như tia X hoặc proton) chiếu chính xác từ bên ngoài cơ thể vào khối u. Nhờ các kỹ thuật hiện đại, EBRT ngày càng đạt độ chính xác cao và hạn chế tối đa tác động lên các mô lành xung quanh. Một số kỹ thuật tiên tiến bao gồm:

  • Xạ trị điều hình 3 chiều (3D-CRT): Ứng dụng các công nghệ hình ảnh như CT, MRI, PET-CT để lập bản đồ khối u theo không gian ba chiều. Nhờ đó, tia xạ được định hướng chính xác đến vị trí tổn thương, giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm thiểu ảnh hưởng đến mô khỏe mạnh.
  • Xạ trị điều biến cường độ (IMRT): Là hình thức cải tiến của 3D-CRT, cho phép điều chỉnh cường độ của từng chùm tia xạ theo hình dạng của khối u. IMRT giúp cung cấp liều bức xạ cao hơn cho vùng ung thư mà vẫn bảo vệ tốt hơn các mô lành xung quanh.
  • Xạ trị dẫn hướng hình ảnh (IGRT): Tích hợp hệ thống hình ảnh trong quá trình điều trị để theo dõi vị trí khối u theo thời gian thực và điều chỉnh chính xác tia xạ. IGRT đặc biệt hiệu quả với những khối u ở vùng dễ di chuyển như phổi hoặc tuyến tiền liệt.

2. Xạ trị áp sát (Brachytherapy)

  • Xạ trị áp sát là phương pháp đưa nguồn phóng xạ trực tiếp vào trong hoặc gần khối u. Điều này cho phép cung cấp liều xạ cao vào vùng ung thư với ảnh hưởng tối thiểu đến mô lành. Phương pháp này thường được sử dụng trong điều trị các ung thư như: ung thư cổ tử cung, tuyến tiền liệt, vú, đầu cổ và mắt.

3. Xạ trị toàn thân (Total Body Irradiation – TBI)

  • Xạ trị toàn thân TBI là phương pháp chiếu xạ toàn bộ cơ thể, thường được sử dụng như một bước trong phác đồ chuẩn bị trước khi ghép tủy xương hoặc tế bào gốc. Mục đích là tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại và ức chế hệ miễn dịch nhằm ngăn ngừa tình trạng đào thải ghép.

4. Kỹ thuật xạ trị điều biến thể tích cung (VMAT – Volumetric Modulated Arc Therapy)

VMAT là kỹ thuật xạ trị tiên tiến hiện đại mới nhất hiện nay. Kỹ thuật này cho phép chiếu xạ liên tục khi máy quay quanh bệnh nhân, đồng thời điều chỉnh cường độ và hình dạng tia xạ. Phương pháp này giúp:

  • Giảm thời gian điều trị mỗi lần
  • Giảm tổng số lần xạ trị
  • Tối ưu hiệu quả điều trị và giảm tác dụng phụ

VMAT đang được ứng dụng tại nhiều quốc gia phát triển trong điều trị các loại ung thư như: ung thư đầu cổ, tuyến tiền liệt, vú, vòm hầu, u não,… Để triển khai kỹ thuật này đòi hỏi hệ thống trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ, kỹ sư vật lý y khoa, kỹ thuật viên được đào tạo chuyên sâu và có kinh nghiệm. Kỹ thuật này tại Việt Nam hiện chỉ mới được triển khai tại một số cơ sở bệnh viện lớn, tuyến Trung ương. Và Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt là một trong số ít cơ sở y tế đã và đang thực hiện triển khai kỹ thuật xạ trị tiên tiến nhất này.

Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt là một trong số ít cơ sở y tế tại Việt Nam có triển khai kỹ thuật xạ trị VMAT.
Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt là một trong số ít cơ sở y tế tại Việt Nam có triển khai kỹ thuật xạ trị VMAT.

Quy trình thực hiện xạ trị ung thư

1. Thăm khám ban đầu và lập kế hoạch điều trị

Đây là bước đầu tiên vô cùng quan trọng giúp bác sĩ xác định chính xác tình trạng bệnh lý và đặc điểm khối u, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp và đưa ra tiên lượng chính xác. Những điểm cần lưu ý trong quá trình thăm khám:

  • Khai thác chi tiết tiền sử bệnh lý và các bệnh nền đi kèm.
  • Đánh giá kỹ các biểu hiện lâm sàng hiện tại của bệnh nhân.
  • Phân tích toàn diện các kết quả xét nghiệm cận lâm sàng (xét nghiệm máu, sinh hóa, hình ảnh học…) để đưa ra chẩn đoán và tiên lượng chính xác.

Sau khi hoàn tất quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ tư vấn cụ thể cho người bệnh về phương pháp và quy trình xạ trị, bao gồm:

  • Thời gian điều trị dự kiến
  • Số buổi xạ trị và tần suất thực hiện
  • Khung giờ và lịch trình xạ trị cụ thể
  • Hướng dẫn chế độ dinh dưỡng và chăm sóc trong – sau điều trị
  • Giải thích về tác dụng phụ có thể gặp và cách xử lý, phòng tránh biến chứng trong và sau khi xạ trị

2. Chụp CT mô phỏng (CT Simulation)

Bệnh nhân sẽ được chụp Cắt lớp vi tính (CT) ở tư thế giống hệt tư thế sẽ áp dụng trong suốt quá trình xạ trị. Đây là bước quan trọng nhằm tái tạo chính xác cấu trúc giải phẫu vùng điều trị.

  • Ảnh CT cho phép xây dựng mô hình ba chiều (3D) của cơ thể, từ đó giúp bác sĩ xác định chính xác vị trí khối u và các cơ quan lân cận.
  • Trong quá trình chụp, kỹ thuật viên có thể sử dụng các thiết bị hỗ trợ như mặt nạ định vị, bàn kê, gối chuyên dụng để cố định cơ thể, đảm bảo độ chính xác khi chiếu xạ.
  • Kỹ thuật viên sẽ đánh dấu tạm thời trên da bệnh nhân bằng các hình xăm nhỏ hoặc mực không phai – những dấu này đóng vai trò là điểm tham chiếu cho việc định vị tia xạ trong mỗi buổi điều trị.

3. Xây dựng mô hình 3D và xác định vùng chiếu xạ

Từ hình ảnh CT thu được, các chuyên gia vật lý y học và bác sĩ xạ trị sẽ tái tạo hình ảnh 3D mô phỏng cơ thể bệnh nhân trên phần mềm chuyên dụng. Hệ thống sẽ hiển thị rõ:

  • Vị trí và kích thước khối u
  • Các cơ quan, mô lành xung quanh
  • Vùng cần chiếu xạ, giúp bác sĩ đưa ra chiến lược điều trị tối ưu, đảm bảo hiệu quả cao và giảm thiểu tổn thương mô lành.

4. Lập kế hoạch điều trị xạ trị cá nhân hóa

Dựa trên dữ liệu hình ảnh 3D, bác sĩ xạ trị kết hợp với kỹ sư vật lý y khoa xây dựng kế hoạch điều trị chi tiết, bao gồm:

  • Thông tin cá nhân và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân
  • Loại kỹ thuật xạ trị phù hợp (3D-CRT, IMRT, IGRT, VMAT…)
  • Tổng liều và số phân liều xạ trị
  • Thời gian và lịch trình cụ thể cho từng buổi điều trị
  • Các biện pháp hỗ trợ, theo dõi và chăm sóc trong suốt quá trình xạ trị

Do quá trình thiết kế kế hoạch cần độ chính xác cao và nhiều bước kiểm tra, buổi trị liệu đầu tiên thường được thực hiện sau một khoảng thời gian kể từ khi chụp CT mô phỏng.

5. Tiến hành buổi trị liệu đầu tiên

Khi kế hoạch điều trị đã được phê duyệt, bệnh viện sẽ liên hệ thông báo lịch hẹn cụ thể cho buổi xạ trị đầu tiên.

  • Buổi đầu tiên thường kéo dài lâu hơn các buổi sau, vì bác sĩ và kỹ thuật viên sẽ cần đo đạc lại, kiểm tra cẩn thận tư thế, vị trí đánh dấu và xác minh toàn bộ hệ thống để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
  • Trong suốt buổi trị liệu, bệnh nhân được theo dõi chặt chẽ để đảm bảo kế hoạch xạ trị được thực hiện đúng, chính xác từng milimet.
Các kỹ sư vật lý xạ trị, Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt đang tiến hành xạ trị cho bệnh nhân Ung thư.
Các kỹ sư vật lý xạ trị, Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt đang tiến hành xạ trị cho bệnh nhân Ung thư.

Ở miền Bắc thì nên xạ trị ung thư ở bệnh viện nào?

Xạ trị là một trong những phương pháp quan trọng và phổ biến trong điều trị ung thư. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao và hạn chế tối đa tác dụng phụ, người bệnh cần lựa chọn bệnh viện uy tín, có hệ thống máy móc hiện đại và đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm. Vậy ở miền Bắc, nên xạ trị ung thư tại bệnh viện nào?

Tiêu chí lựa chọn bệnh viện xạ trị ung thư

Trước khi quyết định nơi điều trị, người bệnh nên dựa vào các tiêu chí sau để chọn được cơ sở y tế phù hợp:

  • Điều trị ung thư đa mô thức: Ung thư là bệnh lý phức tạp, điều trị hiệu quả cần sự kết hợp nhiều phương pháp như phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, điều trị đích, liệu pháp miễn dịch… Việc lựa chọn bệnh viện có đủ năng lực triển khai đa mô thức giúp người bệnh được điều trị toàn diện và bài bản.
  • Thời gian chờ đợi ngắn: Điều trị kịp thời là yếu tố sống còn với bệnh nhân ung thư. Những bệnh viện có quy trình tiếp nhận nhanh chóng, chủ động về thời gian điều trị sẽ giúp bệnh nhân tránh mất thời gian chờ đợi và kiểm soát tốt tiến triển bệnh.
  • Trang thiết bị chẩn đoán và xạ trị hiện đại: Máy xạ trị gia tốc thế hệ mới, hệ thống chẩn đoán hình ảnh tiên tiến như PET/CT, MRI, CT mô phỏng… đóng vai trò then chốt giúp xác định chính xác vị trí khối u, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu ảnh hưởng tới mô lành.
  • Đội ngũ y bác sĩ giàu chuyên môn, kinh nghiệm: Bác sĩ giỏi sẽ đưa ra phác đồ điều trị tối ưu, tiên lượng chính xác và xử lý linh hoạt các tình huống phát sinh trong suốt quá trình điều trị.
  • Phác đồ điều trị cập nhật: Việc áp dụng các phác đồ điều trị chuẩn quốc tế sẽ giúp người bệnh có cơ hội tiếp cận với các tiến bộ y học mới, nâng cao hiệu quả và kéo dài thời gian sống.

Xạ trị ung thư tại Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt

Tại miền Bắc, Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt hiện là một trong những đơn vị đi đầu trong triển khai kỹ thuật xạ trị hiện đại, đặc biệt là hệ thống xạ trị gia tốc thế hệ mới VMAT Synergy 160 lá. Đây là một trong số ít bệnh viện ngoài tuyến trung ương có thể triển khai các kỹ thuật xạ trị tiên tiến như:

  • Xạ trị điều biến liều (IMRT): Cho phép điều chỉnh liều bức xạ phù hợp theo từng vùng, tối ưu tiêu diệt tế bào ung thư.
  • Xạ trị điều biến thể tích (VMAT): Tăng cường chính xác, rút ngắn thời gian chiếu xạ và giảm tối đa tác dụng phụ.

Hệ thống máy móc hiện đại, kết hợp với phần mềm lập kế hoạch 3D tiên tiến, giúp các bác sĩ Lạc Việt định vị chính xác khối u, đảm bảo xạ trị hiệu quả mà vẫn bảo vệ tốt các mô lành lân cận.

Điều trị ung thư đa mô thức – Xu hướng y học hiện đại tại Bệnh viện Lạc Việt

Hiểu được bản chất phức tạp và mạn tính của bệnh ung thư, Trung tâm Ung bướu – Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt là đơn vị duy nhất trên địa bàn có đầy đủ các phương pháp điều trị ung thư tiên tiến, đảm bảo quy trình điều trị toàn diện và hiệu quả cao.

  • Phẫu thuật: Áp dụng các kỹ thuật bảo tồn tối đa chức năng cơ quan, can thiệp nhanh chóng, chính xác.
  • Xạ trị hiện đại: Hệ thống VMAT Synergy cho phép chiếu tia chuẩn xác, hạn chế tác dụng phụ.
  • Hóa trị: Thực hiện theo phác đồ cập nhật từ các hiệp hội ung thư hàng đầu thế giới của Mỹ, Nhật Bản,…
  • Điều trị đích: Tác động chọn lọc vào tế bào ung thư, phù hợp với từng phân nhóm bệnh cụ thể.
  • Liệu pháp miễn dịch: Kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư, mang đến hy vọng mới cho những ca ung thư giai đoạn tiến triển.

Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm tại Trung tâm Ung bướu phối hợp cùng các chuyên gia từ các bệnh viện tuyến Trung ương: Bệnh viện K, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai,… đảm bảo mang đến kết quả điều trị tốt nhất cho bệnh nhân. Bệnh nhân không phải chờ đợi để được thực hiện xạ trị. Ngay sau khi các bác sĩ lên phác đồ xạ trị cho người bệnh xong thì bệnh nhân sẽ được thực hiện xạ trị, điều trị theo phác đồ ngay.

Không chỉ chú trọng điều trị, Bệnh viện Lạc Việt còn triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nhân văn như: chương trình Xạ trị 0 đồng, chương trình Sẻ chia gánh nặng ung thư, hỗ trợ chi phí cho bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn,… Những hoạt động này không chỉ giúp giảm gánh nặng kinh tế, mà còn tạo thêm động lực để người bệnh vững tin vào hành trình chiến đấu với ung thư.

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ xạ trị ung thư uy tín tại miền Bắc, thì Trung tâm Ung bướu – Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt chính là lựa chọn đáng cân nhắc. Với hệ thống thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn và quy trình điều trị toàn diện, nơi đây đang trở thành điểm đến tin cậy cho hàng ngàn bệnh nhân ung thư từ khắp miền Bắc và các tỉnh lân cận.

Khu xạ trị kỹ thuật cao tại Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt.
Khu xạ trị kỹ thuật cao tại Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt.

——————————————–

Hệ thống Bệnh viện Lạc Việt

🏥 LVFH Vĩnh Yên: Đường Nguyễn Tất Thành, Định Trung, TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc.
☎ 𝐇𝐨𝐭𝐥𝐢𝐧𝐞: 1900 1269 hoặc 0949 232 115
🏥 LVFH Phúc Yên: Đường Hai Bà Trưng, Hùng Vương, TP. Phúc Yên, Vĩnh Phúc.     
☎ 𝐇𝐨𝐭𝐥𝐢𝐧𝐞: 0837 732 115