Ung thư gan: Nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị 

Ung thư gan là căn bệnh ung thư có tỷ lệ mắc và tử vong hàng đầu tại Việt Nam. Bệnh tiến triển khá âm thầm, rất nhiều người đã lỡ cơ hội điều trị tốt. Vì vậy, việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu, phương pháp điều trị và cách phòng tránh bệnh là điều vô cùng quan trọng.

Tỷ lệ mắc ung thư gan ở Việt Nam?

Ung thư gan là bệnh ung thư có tỷ lệ mắc mới và có số ca tử vong cao nhất, dẫn đầu cả nước. Theo thống kê, có 90% số ca mắc là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC). Mỗi năm có 26.418 ca mắc mới, trong đó có 77% là nam giới. Và 25.272 ca tử vong, chiếm tới 21% tổng số ca tử vong do ung thư.

Hiện nay, các bệnh về gan mật như ung thư gan, xơ gan, các biến chứng do xơ gan ngày càng tăng. Hơn nữa, các bệnh nhân ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Rất nhiều bệnh nhân mắc bệnh khi mới chỉ 35 tuổi. Thậm chí có những bệnh nhân dưới 30 tuổi. Đặc biệt, có nhiều trường hợp bị ung thư khi đến viện khám đã ở giai đoạn nặng hay khối u to, đã bị tổn thương nặng. 

Dấu hiệu ung thư gan?

Ở giai đoạn đầu thì hầu hết các bệnh nhân không có dấu hiệu và triệu chứng. Vì vậy, người bệnh có thể tình cờ phát hiện dù không thấy có biểu hiện bất thường nào ở những lần định kỳ thăm khám 3 – 6 tháng. Các dấu hiệu ung thư gan có thể có: 

1. Vàng da, vàng mắt

Đây là dấu hiệu ung thư gan thường thấy nhất. Dấu hiệu này dễ thấy khi tiếp xúc trực tiếp với ánh mặt trời. Vàng da, vàng mắt là kết quả của đường mật bị tắc nghẽn do khối u gây ra. Muối mật từ trong đường mật trào ngược vào các xoang gan, di chuyển vào máu và tích tụ dưới da. Ngoài ra, có một số trường hợp còn kèm theo biểu hiện khác như nước tiểu đậm màu hơn, phân trắng/bạc màu.  

2. Ngứa

Dấu hiệu này có thể xuất hiện cùng lúc hoặc trước khi xuất hiện tình trạng vàng da. Tình trạng này là do acid mật tích tụ dưới da và khiến cho các thụ thể thần kinh cảm giác bị kích thích. Thời điểm mà cơn ngứa bộc phát thường về đêm. Đa số không có loại thuốc nào có thể điều trị.

3. Sụt cân

Có đến 30-50% bệnh nhân bị sụt cân tại thời điểm chẩn đoán. Dấu hiệu ung thư gan này là do không có dịch mật được đẩy xuống ruột. Từ đó dẫn đến việc ăn không tiêu, chán ăn, chướng bụng, rối loạn tiêu hóa.

4. Đau bụng

Ở giai đoạn đầu, dấu hiệu ung thư gan thường sẽ có hiện tượng đau ở vùng gan. Tuy nhiên cơn đau không rõ ràng, nên nhiều người có thể nhầm lẫn.

Các loại ung thư gan

1. Ung thư gan nguyên phát

80% người bị ung thư gan là do ung thư gan nguyên phát. Đây là hiện tượng có các tế bào ác tính trong gan, tăng trưởng không kiểm soát, tập hợp lại thành khối u ác tính. Nó có khả năng xâm lấn tới các mô lân cận và theo máu, hệ bạch huyết di căn tới các cơ quan xa hơn. Bệnh chủ yếu là do xơ gan hoặc nhiễm siêu vi B, C.

2. Ung thư gan thứ phát

Ung thư gan thứ phát là dạng bệnh mà ung thư xuất phát từ một cơ quan khác di căn tới gan. Theo thống kê có đến 40% trong các khối u ác tính di căn đến gan. Trong đó, có đến 95% các khối u nguyên phát ở vùng ruột non, dạ dày, đường mật, tụy và đại tràng di căn, hình thành nên các khối u ở trên nền gan khỏe mạnh.

Nguyên nhân mắc ung thư gan?

Có đến 80% người mắc bệnh ung thư gan có nguyên nhân là do xơ gan. Nguyên nhân dẫn đến xơ gan là do 3 nguyên nhân chính:

• Viêm gan B mạn tính

• Viêm gan C mạn tính

• Uống quá nhiều đồ uống có cồn

Ngoài ra, nguyên nhân là do di truyền về gan, dùng nhiều và liên tục thuốc tránh thai. Hoặc là do chất độc có tên là aflatoxin được tìm thấy trong đậu phộng, lúa mì, ngũ cốc, đậu nành. 

Bị ung thư gan sống được bao lâu?

Thời gian sống của ung thư gan phụ thuộc chủ yếu vào thời điểm phát hiện ra bệnh. Phát hiện ra bệnh càng sớm thì cơ hội sống càng lâu. Ở ung thư gan thì được chia làm 4 giai đoạn là I, II, III và IV.

• Giai đoạn I

Đây là giai đoạn sớm của ung thư gan. Nó mới chỉ có một khối u duy nhất trong gan, chưa xâm lấn đến bất kỳ mạch máu nào trong gan. Khi phát hiện bệnh ở giai đoạn này, các bác sỹ thường sẽ phẫu thuật để cắt bỏ khối u. Sau đó thường sẽ tiến hành xạ trị để tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại. Nếu được điều trị tích cực ở giai đoạn này cùng với tình thần và thể chất tốt thì tỷ lệ sống trên 5 năm là khoảng 30%.

• Giai đoạn II

Theo số liệu thống kê, hiện có khoảng 30% bệnh nhân phát hiện ra ung thư ở giai đoạn II. Đây là giai đoạn mà các khối u đã xâm lấn vào các mạch máu, lan tới nhiều mô trong gan, kích thước khối u khoảng 5cm. Tuy nhiên vẫn chưa xâm lấn sang các cơ quan lân cân và các hạch bạch huyết. Tỷ lệ sống trên 5 năm khi phát hiện bệnh ở giai đoạn này là khoảng 19%. 

• Giai đoạn III

Giai đoạn 3 này gồm 3 giai đoạn nhỏ là:

3A: Có 1 khối u có kích thước lớn hơn 5cm, chưa xâm lấn tới hạch bạch huyết và các cơ quan xung quanh.

3B: Có tế bào đã xâm lấn tới tĩnh mạch gan nhưng chưa lan sang hạch bạch huyết và các bộ phận lân cận

3C: Có tế bào đã lan sang cơ quan lân cận nhưng chưa lan tới các cơ quan ở xa

Tỷ lệ sống trên 5 năm của bệnh nhân khi phát hiện và điều trị ở giai đoạn này là khoảng 11%.

• Giai đoạn IV

Đây là giai đoạn mà các tế bào ác tính đã xâm lấn tới các hạch bạch huyết và một số cơ quan khác như phổi, xương, đại tràng,… Phát hiện ở giai đoạn này là khá muộn, nên việc điều trị ung thư ở giai đoạn này rất khó khăn. Vì vậy, tỷ lệ sống trên 5 năm của người mắc ung thư ở giai đoạn này thường chỉ có khoảng 3%. 

Đối tượng có nguy cơ mắc ung thư gan?

1. Những người mắc bệnh về gan và người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan

Những người mắc bệnh viêm gan B, C, xơ gan,… hoặc trong gia đình có người mắc ung thư gan là đối tượng có nguy cơ mắc ung thư cao, rất cần phải tầm soát. Đặc biệt là những người mắc viêm gan B, C thể hoạt động.

2. Những người béo phì, tiểu đường

Những người béo phì, tiểu đường là đối tượng có nguy cơ mắc ung thư gan cao. Bởi đường máu và mỡ máu cao sẽ dần dần tích tụ tại gan. Từ đó dẫn đến tổn thương, thoái hóa  các tế bào gan và dẫn đến xơ gan. Mà xơ gan chính là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan. 

3. Người có chế độ ăn uống không khoa học, hợp lý

Người uống nhiều đồ có cồn như rượu, bia là đối tượng có nguy cơ mắc ung thư gan cao. Bởi nó sẽ khiến cho gen sinh ung thư phát triển nhanh hơn, dẫn đến ung thư sớm hơn. Acetaldehyde là chất sinh ra trong quá trình chuyển hóa rượu.  Nó làm suy yếu khả năng sửa chữa sai sót tự nhiên của DNA. Từ đó làm tăng nguy cơ đột biến tế bào, khiến hình thành khối ung thư nhanh hơn.

Đặc biệt là những người hay ăn thực phẩm nấm mốc như gạo, lạc, ngô,… bảo quản, lưu trữ trong môi trường nóng, ẩm. Bởi trong nấm mốc có chứa Aflatoxin là độc tố gây ung thư gan mạnh nhất hiện nay. Nó gây đột biến ở gen p53. 

4. Người lạm dụng thuốc, hóa chất hay chất kích thích

Một số thuốc, hóa chất nếu sử dụng hay tiếp xúc trong thời gian dài như thorotrast, vinyl chloride,… có thể gây tổn thương gan. Ngoài ra, thuốc lá, cafe,… hay các chất kích thích nói chung nếu được sử dụng với hàm lượng nhiều, trong thời gian dài cũng có thể gây nên các bệnh về gan. Trong đó có ung thư gan. 

Phương pháp điều trị ung thư gan?

Có rất nhiều phương pháp điều trị ung thư gan, việc lựa chọn phương pháp nào thì các bác sỹ sẽ cần phải cân nhắc và phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Cụ thể như: 

• Số lượng, kích thước, vị trí khối u 

• Chức năng gan

• Có bị xơ gan không

• Khối u đã di căn đến hạch hay các cơ quan khác chưa,…

Trong đó có một số phương pháp điều trị ung thư gan phổ biến:

1. Phẫu thuật

Phương pháp điều trị ung thư gan bằng phẫu thuật được thực hiện để loại bỏ khối u ác tính. Đây là phương pháp thường được thực hiện khi tế bào ung thư chưa di căn sang các cơ quan khác. Theo thời gian, phần mô gan khỏe mạnh còn lại sẽ lớn lên và thay thế phần bị cắt bỏ. 

Đối với phương pháp phẫu thuật này thì chi phí sẽ dao động từ 70-100 triệu đồng/ca.

2. Ghép gan

Ghép gan là phương pháp điều trị ung thư gan bằng cách thay thế một phần hoặc toàn bộ lá gan có khối u ác tính bằng phần gan khỏe mạnh từ người hiến tặng. Đây cũng là phương pháp điều trị ung thư chỉ được tiến hành khi khối ung thư chưa di căn sang các cơ quan khác.

Điều kiện để thực hiện phương pháp này là bệnh nhân phải tìm được người hiến tạng phù hợp. Vì vậy, chi phí điều trị ung thư gan bằng phương pháp này khá cao, có thể lên đến hơn 1 tỷ đổng. Sau phẫu thuật, người bệnh cần uống thuốc để phòng chống đào thải gan mới ghép.

3. Sử dụng sóng cao tần

Sử dụng sóng cao tần để loại bỏ khối u là một trong phương pháp điều trị ung thư gan. Sóng radio dòng điện xoay chiều làm gia tăng sự ma sát giữa những ion của mô ung thư, có thể đốt các khối u có kích thước nhỏ hơn 3cm. 

4. Nút mạch hóa chất

Đây là phương pháp điều trị ung thư gan phổ biến. Dưới máy chụp số hóa xóa nền DSA, bác sỹ đưa một ống thông qua động mạch đùi đến động mạch nuôi khối u gan để tạo ra nút tắc mạch máu. Từ đó cắt nguồn máu tới nuôi khối u và tiêu diệt các tế bào ung thư. 

Khoảng cách các đợt điều trị rơi vào khoảng từ 1 đến 3 tháng. Trong đó chi phí điều trị ung thư bằng phương pháp này trung bình mỗi đợt sẽ dao động khoảng từ 6 – 18 triệu.

5. Xạ trị ngoài

Đây là phương pháp điều trị ung thư gan sử dụng chùm tia bức xạ năng lượng cao chiếu vào khối u để tiêu diệt tế bào ung thư. Đây là phương pháp có chi phí điều trị trung bình mỗi lần dao động trong khoảng từ 3-5 triệu.

6. Hóa trị

Đây là phương pháp sử dụng ở những người bị ung thư có khối u lớn, đã xâm lấn mạch máu hay di căn đi xa. Hoặc các khối u tái phát, thất bại ở những phương pháp khác. Bác sỹ sẽ chỉ định điều trị toàn thân bằng hóa chất. Phương pháp này sẽ tác động đến toàn bộ khối u của cơ thể, làm giảm sự phát triển của khối u và di căn. Và trung bình mỗi đợt hóa trị, chi phí điều trị sẽ tốn khoảng 18-22 triệu đồng.

Biện pháp phòng ung thư gan?

Hiện nay chưa có biện pháp phòng ung thư gan nào tuyệt đối. Đây cũng là căn bệnh ung thư không có nhiều triệu chứng ở giai đoạn đầu. Nên nó khó phát hiện sớm. Vì vậy, phòng ngừa chính là cách để bạn hạn chế mối lo, bận tâm đến nó. 

1. Tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan B

Tiêm vacxin viêm gan B là biện pháp phòng ung thư gan đáng kể. Đặc biệt là những người đã chuyển sang giai đoạn viêm gan B mạn tính. Cả trẻ em và người lớn đều cần nên tiêm. Nếu trẻ được sinh ra từ mẹ nhiễm viêm gan B thì cần phải tiêm thêm 1 mũi huyết thanh phòng viêm gan B. Sau đó, trẻ cần được tiêm nhắc 3 mũi nữa trong 1 năm để đạt hiệu quả phòng tối ưu. Người lớn là đối tượng có nguy cơ nhiễm cao cần phải tiêm chủng.

2. Hạn chế sử dụng rượu, bia, thuốc lá

Hạn chế sử dụng rượu, bia, thuốc lá là biện pháp phòng ung thư gan. Khi chất kích thích vào người có thể làm ảnh hưởng đến chức năng gan. Từ đó làm suy yếu gan theo thời gian.

3. Phòng tránh bệnh viêm gan C

Hiện nay chưa có vacxin tiêm phòng virus viêm gan C. Nhưng vẫn có nhiều cách làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh như:

• Có đời sống tình dục an toàn

• Không sử dụng ma túy, đặc biệt là các loại ma túy thông qua đường tiêm như heroin hay cocaine.

• Đến nơi uy tín khi có ý định xỏ khuyên hoặc xăm hình để đảm bảo kim tiêm sử dụng là vô trùng tuyệt đối.

4. Khám sàng lọc, tầm soát ung thư định kỳ

Khám sàng lọc, tầm soát ung thư định kỳ là biện pháp phòng ung thư gan tốt nhất. Đặc biệt với những đối tượng có nguy cơ cao mắc ung thư như: viêm gan B mạn tính, xơ gan,… Khám sàng lọc giúp phát hiện khối u ác tính ở giai đoạn sớm và có phương pháp điều trị ung thư hiệu quả nhất.

Địa điểm điều trị ung thư gan 

Bệnh viện hữu nghị Lạc Việt là địa điểm điều trị ung thư gan có đội ngũ y bác sỹ giàu kinh nghiệm. Máy móc hiện đại cùng đội ngũ nhân viên tận tâm, nhiệt tình sẵn sàng giúp đỡ.

Bệnh viện Lạc Việt trang bị hệ thống máy xạ trị gia tốc Synergy thế hệ mới của hãng Elekta có giá hơn 100 tỷ đồng. Đây là hệ thống hiện đại, tiên tiến bậc nhất Đông Nam Á. Hệ thống  cho phép thực hiện nhiều kỹ thuật cao trong xạ trị. Từ đó, các khối u ác tính bị tiêu diệt tối ưu nhất và giảm tối đa nhất tác dụng phụ. Giúp tình trạng bệnh của các bệnh nhân nhanh cải thiện và đạt hiệu quả tốt.

Lạc Việt là địa điểm điều trị ung thư có cơ sở vật chất hiện đại. Mỗi phòng đều đầy đủ tiện nghi. Với phòng vệ sinh khép kín, sạch sẽ, máy lạnh, điều hòa đầy đủ,… 

Ngoài ra, bệnh viện còn hợp tác với các bệnh viện tuyến trung ương. Cụ thể như bệnh viện K Hà Nội, bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Nhi Trung Ương,… Các bác sỹ vào cuối tuần sẽ trực tiếp về bệnh viện Lạc Việt tiến hành thăm khám cho các bệnh nhân.

---

Hệ thống Bệnh viện Lạc Việt