Tại sao con người bị trầm cảm?

Tâm trạng không tốt hoặc nỗi buồn không biến mất có thể là dấu hiệu của bệnh trầm cảm. Điều này có thể xảy ra với mọi loại người, bất kể tuổi tác, giới tính, chủng tộc hay số tiền họ có. Mặc dù trầm cảm là phổ biến, đặc biệt là ở thanh thiếu niên, một số người mắc bệnh này trong khi những người khác thì không. Tại sao?

Nguyên nhân gây ra bệnh trầm cảm là gì?

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc một người có bị trầm cảm hay không, chẳng hạn như:

• Gen

Nghiên cứu cho thấy rằng bệnh trầm cảm có tính di truyền. Một số người thừa hưởng gen đóng vai trò trong bệnh này. Nhưng không phải tất cả những người có thành viên gia đình bị trầm cảm cũng sẽ mắc bệnh này. Và nhiều người không có tiền sử gia đình vẫn mắc bệnh này. Vì vậy, gen là một yếu tố, nhưng chúng không phải là lý do duy nhất gây ra bệnh trầm cảm.

• Sinh hóa não

Một số hóa chất được gọi là chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmitters) kiểm soát tâm trạng. Khi một người bị trầm cảm, những chất dẫn truyền thần kinh này có thể bị thiếu hụt hoặc thiếu hiệu quả. Một người có gen gây trầm cảm có thể có nhiều khả năng hơn gặp vấn đề về chất dẫn truyền thần kinh này.

• Căng thẳng, sức khỏe, và hormone

Những yếu tố như căng thẳng, uống rượu, sử dụng ma túy, và thay đổi hormone có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và sinh hóa não.

Một số tình trạng sức khỏe cũng có thể làm tăng tần suất tức giận, cáu gắt hoặc buồn bã. Ví dụ, nồng độ hormone tuyến giáp thấp có thể gây ra tâm trạng chán nản ở một số người. Một khi bác sĩ phát hiện và điều trị tình trạng sức khỏe, các triệu chứng này thường biến mất.

Ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên thường có tác động tích cực đến hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh và tâm trạng, đồng thời giúp ngăn ngừa trầm cảm.

• Ánh sáng ban ngày và mùa

Ánh sáng ban ngày ảnh hưởng đến cách não tạo ra hai chất dẫn truyền thần kinh gọi là melatonin và serotonin. Chúng giúp kiểm soát năng lượng, tâm trạng và thời điểm mọi người đi vào giấc ngủ và thức dậy.

Ngày ngắn, đêm dài vào mùa thu, mùa đông có thể khiến cơ thể sản xuất nhiều melatonin hơn và ít serotonin hơn. Sự mất cân bằng này có thể dẫn đến một loại trầm cảm được gọi là rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD). Tiếp xúc với ánh sáng có thể giúp cải thiện tâm trạng ở những người mắc chứng SAD.

• Biến cố trong cuộc sống

Cái chết của một thành viên gia đình, bạn bè, hoặc thú cưng đôi khi dẫn đến trầm cảm. Những sự kiện khó khăn khác trong cuộc sống như khi cha mẹ ly hôn, ly thân hoặc tái hôn cũng có thể gây ra nó. Tuy nhiên, những tình huống khó khăn trong cuộc sống có dẫn đến trầm cảm hay không, còn phụ thuộc vào cách một người ứng phó, giữ thái độ tích cực và nhận được sự hỗ trợ.

• Gia đình và môi trường xã hội

Đối với một số người, cuộc sống gia đình tiêu cực, căng thẳng hoặc không hạnh phúc có thể dẫn đến trầm cảm. Những hoàn cảnh sống căng thẳng khác như nghèo đói, vô gia cư hoặc bạo lực cũng có thể dẫn đến trầm cảm. Việc đối phó với bắt nạt, quấy rối, hoặc áp lực từ bạn bè cũng khiến một số người cảm thấy cô đơn hoặc lo lắng.

Những tình huống như thế này không phải lúc nào cũng dẫn đến trầm cảm, nhưng khi đối mặt với chúng mà không được giải tỏa hoặc hỗ trợ, có thể khiến chúng ta dễ bị trầm cảm hơn.

• Phản ứng với các tình huống trong cuộc sống

Cuộc sống đầy rẫy những thăng trầm. Căng thẳng, phiền phức và thất bại xảy ra (nhưng hy vọng là không quá thường xuyên). Cách chúng ta phản ứng với những khó khăn trong cuộc sống rất quan trọng. Quan điểm của một người có thể góp phần gây ra trầm cảm hoặc có thể giúp bảo vệ chống lại nó.

Nghiên cứu cho thấy rằng một cái nhìn tích cực giúp bảo vệ chống lại chứng trầm cảm. Điều này đúng ngay cả với những người có gen, hóa chất não hoặc hoàn cảnh sống khiến họ có nguy cơ mắc chứng bệnh này.

Điều ngược lại cũng đúng: Những người có xu hướng suy nghĩ tiêu cực hơn có thể có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cao hơn.

Cố gắng trở nên lạc quan giống như tin rằng mọi vấn đề đều có cách giải quyết giúp đẩy lùi trầm cảm. Việc phát triển các kỹ năng ứng phó và hệ thống hỗ trợ từ các mối quan hệ tích cực cũng vậy. Những điều này giúp xây dựng lòng kiên cường (phẩm chất giúp mọi người phục hồi và làm tốt, ngay cả trong những tình huống khó khăn).

Làm sao để tôi trở nên kiên cường?

Dưới đây là 3 cách để xây dựng lòng kiên cường:

• Hãy thử nghĩ về sự thay đổi như một phần đầy thách thức và bình thường của cuộc sống. Khi một vấn đề nảy sinh, hãy thực hiện hành động để giải quyết nó.
• Nhắc nhở bản thân rằng những trở ngại và vấn đề chỉ là tạm thời và có thể giải quyết được.
• Xây dựng hệ thống hỗ trợ: Nhờ sự giúp đỡ từ bạn bè và gia đình (hoặc chỉ là một bờ vai để khóc) khi bạn cần. Đề xuất sự giúp đỡ khi họ cần. Kiểu cho và nhận này tạo ra những mối quan hệ bền chặt giúp mọi người vượt qua những cơn bão của cuộc sống. Một số người cũng tìm thấy sự thanh thản ở những nơi thờ cúng tôn giáo hoặc tâm linh.

Tôi nên biết gì thêm về bệnh trầm cảm?

Trầm cảm là tình trạng sức khỏe tâm thần cần được chăm sóc y tế. Nếu tâm trạng buồn hoặc tồi tệ kéo dài trong nhiều tuần, nhiều tháng hoặc thậm chí lâu hơn, hãy gọi cho bác sĩ, người có thể kết nối bạn với một nhà trị liệu. Trị liệu giúp mọi người nhận được sự hỗ trợ thêm trong thời điểm khó khăn. Bằng cách nói chuyện với nhà trị liệu, họ học cách xây dựng các kỹ năng mới, ứng phó với các vấn đề của mình và cảm thấy tốt hơn.

Phòng khám Tâm lý và Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt là nơi người bệnh được khám với bác sĩ chuyên khoa tâm thần, nền tảng chuyên môn vững chắc và kinh nghiệm thực tế dày dặn trong thăm khám, điều trị và nghiên cứu các vấn đề về tâm lý và sức khỏe tâm thần. Liên hệ tổng đài 1900 1269 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết.

——————————————–

Hệ thống Bệnh viện Lạc Việt

 LVFH Vĩnh Yên: Đường Nguyễn Tất Thành, Định Trung, TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc.

 𝐇𝐨𝐭𝐥𝐢𝐧𝐞: 1900 1269 hoặc 0949 232 115

 LVFH Phúc Yên: Đường Hai Bà Trưng, Hùng Vương, TP. Phúc Yên, Vĩnh Phúc.     

 𝐇𝐨𝐭𝐥𝐢𝐧𝐞: 0837 732 115