Quy định của Bộ Y tế về kê đơn thuốc Morphine cho bệnh nhân điều trị ngoại trú

Thứ Ba, 09/04/2024

Một trong những yếu tố quan trọng trong việc quản lý đau ở bệnh nhân điều trị ngoại trú là cung cấp thuốc giảm đau liều mạnh Morphine một cách hiệu quả và an toàn. Bộ Y tế Việt Nam đã đưa ra các quy định và hướng dẫn cụ thể về việc kê đơn, cấp phát thuốc Morphine cho bệnh nhân ngoại trú nhằm đảm bảo chất lượng điều trị và ngăn chặn sự lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách của thuốc.

Quy định của Bộ Y tế về kê đơn thuốc Morphine cho bệnh nhân điều trị ngoại trú

Những quy định nước ta đã ban hành về kê đơn thuốc Morphine cho bệnh nhân ngoại trú

Morphine là một loại thuốc gây nghiện, có tác dụng giảm đau mạnh, thuộc nhóm opioid. Chúng được sử dụng để giảm đau cấp tính và mãn tính trong các trường hợp như sau phẫu thuật hoặc đau do bệnh ung thư,… Tuy nhiên, sử dụng Morphine trong thời gian dài có thể dẫn đến sự phụ thuộc thuốc và gây nghiện. Do đó, việc sử dụng Morphine phải được kiểm soát chặt chẽ dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế để tránh các tác dụng phụ và nguy cơ gây nghiện.

Hiện nay nước ta có 4 thông tư, nghị định, luật được ban hành về kê đơn, cấp phát thuốc Morphine cho bệnh nhân ngoại trú, bao gồm:

  1. Luật dược 2016
  2. Thông tư số 20/2017/TT_BYT ngày 10 tháng 5 năm 2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành thông tư Quy định chi tiết một số điều của luật dược 
  3. Nghị định số 54/2017/NĐ-CP ngày 08 tháng 5 năm 2017 của chính phủ về thuốc và nguyên liệu làm thuốc phải kiểm soát đặc biệt.
  4. Thông tư số 52/2017/TT-BYT  29 tháng 12 năm 2017 và thông tư số 18/2018/TT-BYT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành quy định về kê đơn thuốc và kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú. 

Chi tiết quy định về kê đơn thuốc gây nghiện, cấp phát thuốc Morphine ngoại trú

Đối với nhân viên y tế 

  • Theo Điều 7 về “Kê đơn thuốc gây nghiện”:

1. Đơn thuốc “N” được sử dụng kê đơn thuốc gây nghiện (trong đó có thuốc Morphine) tại cơ sở khám, chữa bệnh có giường bệnh và được làm thành 3 bản: 1 đơn thuốc được lưu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; 1 đơn thuốc lưu trong sổ khám bệnh của người bệnh; 1 đơn thuốc có đóng dấu treo của cơ sở khám, chữa bệnh lưu tại cơ sở cấp, bán thuốc. Trường hợp việc cấp, bán thuốc của chính cơ sở khám bệnh, chữa bệnh kê đơn thuốc thì không cần dấu của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đó. 

2. Kê đơn thuốc gây nghiện điều trị bệnh cấp tính số lượng thuốc sử dụng không vượt quá 07 (bảy) ngày.

3. Trường hợp kê đơn thuốc gây nghiện (Morphine) ngoại trú, người kê đơn hướng dẫn người bệnh hoặc người đại diện của người bệnh (trong trường hợp người bệnh không thể đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc người bệnh không có đủ năng lực hành vi dân sự) viết cam kết về sử dụng thuốc gây nghiện.

Cam kết này cần được viết theo đúng mẫu quy định của Bộ Y tế. Trong đó cần phải được lập thành 2 bản như nhau: 1 bản lưu tại cơ sở khám, chữa bệnh và 1 bản giao cho người bệnh hoặc người đại diện của người bệnh.

4. Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải lập danh sách chữ ký mẫu của người kê đơn thuốc gây nghiện của cơ sở mình gửi cho các bộ phận có liên quan trong cơ sở khám, chữa bệnh được biết.

  • Theo Điều 8 về “Kê đơn thuốc gây nghiện để giảm đau cho người bệnh ung thư hoặc người bệnh AIDS”:

1. Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khi chẩn đoán xác định người bệnh ung thư hoặc người bệnh AIDS thì cần làm Bệnh án điều trị ngoại trú cho người bệnh. Người kê đơn hướng dẫn người bệnh hoặc người đại diện của người bệnh viết cam kết về sử dụng thuốc gây nghiện theo quy định tại Khoản 3 Điều 7 Thông tư số 52/2017/TT-BYT.

Mỗi lần kê đơn thuốc tối đa 30 ngày. Trong đó phải ghi đồng thời 3 đơn cho 3 đợt điều trị liên tiếp. Mỗi đơn không vượt quá 10 ngày và cần phải ghi rõ ngày bắt đầu và kết thúc của đợt điều trị. 

2. Trường hợp người bệnh điều trị ngoại trú, không thể đến khám tại cơ sở khám, chữa bệnh thì người đại diện bệnh nhân cần phải có Giấy xác nhận của Trạm trưởng trạm y tế xã, phường, thị trấn nơi người bệnh cư trú để xác định người bệnh cần tiếp tục điều trị giảm đau bằng thuốc gây nghiện (Morphine) theo đúng mẫu quy định. 

Kèm theo bản tóm tắt hồ sơ bệnh án theo quy định tại Điểm c Khoản 4 Điều 59 Luật khám bệnh, chữa bệnh của bệnh nhân tại cơ sở khám, chữa bệnh cuối cùng điều trị để làm căn cứ cho bác sỹ tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có giường bệnh điều trị nội trú kê đơn thuốc. Trong đó mỗi lần kê đơn, số lượng thuốc sử dụng không vượt quá 10 (mười) ngày.

Mỗi lần kê đơn, số lượng thuốc Morphine sử dụng không được vượt quá 10 ngày
Mỗi lần kê đơn, số lượng thuốc Morphine sử dụng không được vượt quá 10 ngày

Thời hạn mua, lĩnh thuốc Morphine

  • Theo Điều 11 quy định về “Thời hạn đơn thuốc có giá trị mua, lĩnh thuốc”:

1. Đơn thuốc có giá trị mua, lĩnh thuốc trong thời hạn tối đa 05 ngày, kể từ ngày kê đơn thuốc.

2. Đơn thuốc được mua tại các cơ sở bán lẻ thuốc hợp pháp trên toàn quốc.

3. Thời gian mua, lĩnh thuốc của đơn thuốc gây nghiện (Morphine) cần phải phù hợp với ngày của đợt điều trị ghi trong đơn. Mua hoặc lĩnh thuốc Morphine đợt 2 hoặc đợt 3 cho người bệnh cần phải trước 1 – 3 ngày của mỗi đợt điều trị. Nếu vào ngày nghỉ Lễ, Tết, thứ bảy, chủ nhật thì mua hoặc lĩnh vào ngày liền kề trước hoặc sau ngày nghỉ.

Trả lại thuốc do không sử dụng hoặc sử dụng không hết

  • Theo Điều 12 quy định về “Trả lại thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất do không sử dụng hoặc sử dụng không hết”:

1. Người bệnh hoặc người đại diện của người bệnh phải trả lại thuốc gây nghiện (Morphine), thuốc hướng thần, thuốc tiền chất do không sử dụng hoặc sử dụng không hết cho cơ sở đã cấp hoặc bán thuốc. Cơ sở lập biên bản nhận lại thuốc như sau:

a) Đối với cơ sở cấp thuốc lập biên bản nhận lại thuốc theo mẫu quy định tại Phụ lục VII ban hành kèm theo Thông tư số 52/2017/TT-BYT. Biên bản được lập thành 02 bản (01 bản lưu tại nơi cấp, 01 bản giao cho người trả lại thuốc).

b) Đối với cơ sở bán lẻ thuốc lập biên bản nhận lại thuốc theo quy định tại Thông tư số 20/2017/TT-BYT ngày 10 tháng 5 năm 2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định chi tiết một số điều của Luật dược và Nghị định số 54/2017/NĐ-CP ngày 08 tháng 5 năm 2017 của Chính phủ về thuốc và nguyên liệu làm thuốc phải kiểm soát đặc biệt.

2. Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất nhận lại để riêng, bảo quản và xử lý theo đúng quy định tại Luật dược 2016.

Lưu đơn, tài liệu về thuốc

  • Theo Điều 13 quy định về “Lưu đơn, tài liệu về thuốc”:

2. Cơ sở khám, chữa bệnh lưu Đơn thuốc “N” (Đơn thuốc Morphine), giấy Cam kết sử dụng thuốc gây nghiện (Morphine) cho người bệnh. Trong đó thời gian lưu là 2 năm kể từ ngày kê đơn.

3. Cơ sở pha chế, cấp, bán lẻ thuốc gây nghiện (Morphine) lưu toàn bộ Đơn thuốc “N” thời gian lưu 02 (hai) năm, kể từ khi thuốc hết hạn sử dụng.

5. Khi hết thời hạn lưu tài liệu về thuốc gây nghiện (Morphine), cơ sở thành lập Hội đồng hủy tài liệu theo đúng quy định tại Thông tư số 20/2017/TT-BYT ngày 10 tháng 5 năm 2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định chi tiết một số điều của Luật Dược và Nghị định số 54/2017/NĐ-CP ngày 08 tháng 5 năm 2017 của Chính phủ về thuốc và nguyên liệu làm thuốc phải kiểm soát đặc biệt.

Tài liệu hủy bao gồm: Đơn thuốc”N” (Morphine); Cam kết về sử dụng thuốc gây nghiện (Morphine) cho người bệnh; Biên bản nhận lại thuốc gây nghiện; Giấy xác nhận người bệnh cần tiếp tục điều trị giảm đau bằng thuốc gây nghiện của Trạm y tế xã, phường, thị trấn (nếu có).

Trách nhiệm của gia đình người bệnh

  • Theo quy định về “Trách nhiệm của gia đình người bệnh”: 

– Cần phải làm giấy cam kết về việc sử dụng thuốc gây nghiện (Morphine) của người bệnh theo đúng quy định.

– Phải trả lại thuốc khi bệnh nhân không sử dụng, hoặc không sử dụng hết.

Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt là một trong số ít những bệnh viện trong khu vực tỉnh Vĩnh Phúc được phép cấp đơn Morphine điều trị ngoại trú cho tất cả các bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn khi có chỉ định giảm đau bằng thuốc Morphine. Mục đích lớn nhất của bệnh viện chúng tôi là giảm bớt những đau đớn cho bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn. Đồng thời giảm bớt những khó khăn vất vả cho những người thân của bệnh nhân bị ung thư.

Hiện nay, bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt đã được phép kê đơn thuốc Morphine điều trị ngoại trú, liều lượng và cách dùng theo sự chỉ dẫn rõ ràng của bác sỹ điều trị. Việc kê đơn và quản lý thuốc theo đúng quy trình hướng dẫn của Bộ Y tế.

Xem ngay: Quy trình mua, cấp thuốc Morphine ngoại trú cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối tại bệnh viện hữu nghị Lạc Việt

Mọi thắc mắc về quy trình mua, cấp thuốc Morphine ngoại trú xin vui lòng liên hệ khoa Ung bướu và Chăm sóc giảm nhẹ, Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt để được hướng dẫn cụ thể.

——————————————–

Hệ thống Bệnh viện Lạc Việt

🏥 LVFH Vĩnh Yên: Đường Nguyễn Tất Thành, Định Trung, TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc.
☎ 𝐇𝐨𝐭𝐥𝐢𝐧𝐞: 1900 1269 hoặc 0949 232 115
🏥 LVFH Phúc Yên: Đường Hai Bà Trưng, Hùng Vương, TP. Phúc Yên, Vĩnh Phúc.     
☎ 𝐇𝐨𝐭𝐥𝐢𝐧𝐞: 0837 732 115