Nên làm gì khi trẻ biếng ăn?

Thứ bảy, 26/08/2017

Biếng ăn làm cho cơ thể trẻ thiếu hụt các chất dinh dưỡng dẫn đến hậu quả bị suy dinh dưỡng hoặc có các biểu hiện thiếu hụt các vi chất như khô mắt, thiếu máu… Vậy nên làm gì khi trẻ biếng ăn?

Biếng ăn là gì?

– Biếng ăn là hiện tượng trẻ ăn ít hơn bình thường, ăn thức ăn chọn lọc, chỉ ăn vài loại thức ăn, có trẻ sợ ăn, từ chối hay nôn ọe khi nhìn thấy thức ăn, bữa ăn kéo dài do trẻ không chịu nuốt thức ăn hoặc bỏ ăn do nhiều nguyên nhân gây ra.

– Biếng ăn làm cho cơ thể trẻ thiếu hụt các chất dinh dưỡng dẫn đến hậu quả bị suy dinh dưỡng hoặc có các biểu hiện thiếu hụt các vi chất như khô mắt, thiếu máu…

– Có trường hợp trẻ không thực sự biếng ăn mà do cảm giác lo lắng của cha mẹ hoặc người chăm sóc. Do đó để đánh giá trẻ biếng ăn cần dựa vào các chỉ số sau: số lượng thức ăn trẻ ăn mỗi ngày ít hơn nhu cầu theo tuổi, trẻ thường táo bón, số lượng phân ít hơn bình thường, phát triển cân nặng của trẻ chậm hơn bình thường hoặc không tăng cân, có khi còn giảm cân.

Nguyên nhân dẫn đến biếng ăn

Biếng ăn liên quan đến bệnh tật của trẻ

Biếng ăn là triệu chứng thường gặp đối với tất cả trẻ em khi ốm

– Trẻ mắc các bệnh cấp tính: viêm phổi, sốt, viêm mũi họng, tiêu chảy, viêm gan, nhiễm khuẩn huyết…

– Trẻ mắc các bệnh mạn tính hoặc bẩm sinh: tim bẩm sinh, bại não…

– Trẻ mắc các bệnh tổn thương răng miệng: mọc răng, sâu răng, viêm hoặc loét vùng miệng họng…

Biếng ăn liên quan đến dinh dưỡng

– Thiếu các chất dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu protein, lysine, kẽm, kali…

– Còi xương

– Thức ăn chế biến không hợp khẩu vị của trẻ.

– Ép trẻ ăn, áp đặt trẻ làm cho trẻ sợ ăn.

– Trẻ mải chơi, cho trẻ uống thuốc lẫn thức ăn gây phản xạ sợ hãi khi ăn.

– Cho trẻ ăn vặt nhiều, uống nhiều nước ngọt trước khi ăn bữa chính.

– Trẻ chưa kịp thích nghi với chế độ ăn mới hoặc ép trẻ ăn quá nhiều dẫn đến ức chế bài tiết các men tiêu hóa gây chán ăn.

– Thay đổi giờ ăn, người cho ăn.

– Người lớn xung quanh trẻ có thói quen ăn không mẫu mực làm trẻ bắt chước.

Cách xử trí và phòng ngừa biếng ăn

Biếng ăn do nhiều nguyên nhân gây ra do đó có nhiều cách chữa trị tùy theo nguyên nhân.

Đối với trẻ bệnh

Trẻ em mắc bệnh thường rất mệt mỏi, chán ăn, do đó ngoài việc chữa bệnh chúng ta cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng cho trẻ và phải xác định rằng ăn đối với trẻ lúc này rất quan trọng. Vì trẻ bệnh nên cần cho trẻ ăn nhiều bữa, thức ăn cần chế biến dạng lỏng và mềm hơn, dễ tiêu hóa hơn, mùi vị thơm ngon, hợp khẩu vị. Cần phải kiên nhẫn, dỗ dành trẻ tránh ép trẻ ăn làm trẻ sợ hãi. Nếu trẻ ăn ít trong giai đoạn này cũng đừng lo lắng quá, khi lành bệnh trẻ sẽ ăn bù. Điều cần nhất là phải cho trẻ uống đủ nước, nên uống các loại nước quả có đường như nước cam, nước chanh, nước dừa, nước táo, nước xoài… hoặc sữa, vì các loại nước này vừa cung cấp năng lượng, vừa cung cấp vitamin và chất khoáng cho trẻ. Cần cho trẻ uống bổ sung vitamin và khoáng chất trong giai đoạn này.

Đối với các trường hợp khác

– Trong năm đầu của trẻ, cần tập cho trẻ ăn đa dạng thức ăn.

– Chỉnh khẩu phần ăn của trẻ cân đối, đầy đủ các chất dinh dưỡng theo ô vuông thức ăn và đủ số lượng, chất lượng theo tuổi.

– Kiểm tra xem thức ăn có hợp khẩu vị của trẻ hay không, nếu cần phải đổi thức ăn cho hợp với trẻ. Khi thay đổi thức ăn cho trẻ cần thay đổi từ từ, xen kẽ giữa thức ăn mới và thức ăn cũ mà trẻ yêu thích.

– Nếu trẻ có phản xạ sợ khi nhìn thấy thức ăn, cần phải cắt dần phản xạ đó bằng cách không ép trẻ mà cho trẻ chơi, làm quen dần với dụng cụ chứa thức ăn và thức ăn. Ví dụ, trẻ sợ uống sữa, trong khi trẻ cho búp bê uống sữa cần động viên, khuyến khích bằng cách khen sữa ngon, đùa với trẻ, dần dần cho trẻ uống thử hoặc uống hộ búp bê chút ít hoặc cho trẻ ăn uống cùng với bạn, thi đua cùng bạn…

– Có trường hợp trẻ nhìn thấy thìa là sợ, có phản ứng tiêu cực, cần cho trẻ chơi với thìa để quen dần…

– Tạo cho trẻ không khí thoải mái, vui vẻ trong bữa ăn. Không nên quá chăm chút để trẻ phải ăn riêng trong khi trẻ có khả năng ăn cùng mâm với gia đình. Không khí vui vẻ, đầm ấm trong bữa cơm gia đình sẽ giúp trẻ ngon miệng hơn.

– Cho trẻ ăn đúng bữa, trong bữa ăn cần tập trung, không nên vừa ăn vừa chơi như xem hoạt hình, chơi điện tử… không nên cho trẻ ăn quà vặt.

– Không nhồi nhét, ép buộc trẻ ăn vì có thể bữa này ăn ít bữa sau sẽ ăn bù.

– Không cho trẻ uống hoặc ăn đồ ngọt trước bữa ăn vì các thức ăn này tạo cảm giác no giả làm trẻ chán ăn.

– Cần bổ sung vitamin và chất khoáng cho trẻ nếu nghĩ tới trẻ biếng ăn do thiếu các chất này.

– Khi thay đổi môi trường mới, thay đổi người chăm sóc trẻ ( cho trẻ đi nhà trẻ, mẫu giáo, thay người chăn nuôi…) cần phải tạo cho trẻ tâm lý thoải mái tránh lo lắng, sợ sệt ảnh hưởng tới tâm lý làm cho trẻ chán ăn.

– Không được để trẻ nhịn đói vì có người cho rằng để trẻ đói quá sẽ phải ăn, nhưng thực tế khi trẻ đói quá sẽ mệt mỏi lại càng không muốn ăn.

Một số thông tin hữu ích về cách xử trí và phòng ngừa biếng ăn đã được Bác sĩ Trịnh Duy Hải – Chuyên khoa dinh dưỡng từng công tác tại Viện DInh dưỡng quốc gia chia sẻ. Nếu có bất cứ băn khoăn thắc mắc nào cần được giải đáp, các mẹ vui lòng liên hệ đường dây nóng: 1900 1269 / 0949.232.115 để được tư vấn và hỗ trợ.