Sắt là chất vô cùng quan trọng đối với cơ thể con người đặc biệt trong quá trình vận chuyển oxy. Đó là chất cấu thành huyết sắc tố, chính huyết sắc tố này cấu tạo thành hồng cầu được sản sinh trong tủy xương. Huyết sắc tố chiếm 70% lượng sắt trong cơ thể, 20% trong các tế bào cơ, đặc biệt trong myoglobine.
Sắt từ đâu đến?
– Thực phẩm
– Quá trình chuyển hóa hồng cầu
Sắt từ thức ăn phải được hấp thu bởi cơ thể. Quá trình hấp thu này diễn ra ở ruột non và đặc biệt là ở tá tràng.
Tại sao cơ thể lại thiếu sắt?
Thông thường ở những người có sức khỏe tốt, luôn có sự cân bằng giữa cung cấp và tiêu thụ. Sự cân bằng này có thể mất đi do nhiều lý do: hoặc do thiếu cung cấp, hoặc do giảm hấp thụ, tăng tiêu thụ, hoặc do tăng nhu cầu (tăng trưởng, mang thai).
Mất sắt có thể do:
– Mất máu sinh lý: mất theo phân, bong tế bào, hành kinh ở phụ nữ.
– Liên quan hoặc không liên quan đến mất máu do bệnh lý: chảy máu tiêu hóa, phụ khoa.
Dấu hiệu lâm sàng của thiếu máu là gì?
Cơ thể thiếu máu sẽ có các dấu hiệu khác nhau, có thể được biểu hiện qua: mệt mỏi, thở dốc, xanh xao, choáng váng, hồi hộp, rụng tóc,… Cách duy nhất để chẩn đoán thiếu máu là xét nghiệm máu để xem lượng huyết sắc tố trong cơ thể. Điều trị thiếu máu do thiếu sắt nhẹ do bác sĩ kê thuốc sắt qua đường uống từ 3-6 tháng đồng thời cần điều trị tận gốc nguyên nhân thiếu máu.
Lượng sắt trung bình cần thiết hàng ngày là bao nhiêu?
Nhu cầu này thay đổi theo độ tuổi, giới tính, phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ cho con bú
Độ tuổi |
Nhu cầu khuyến cáo (mg/ngày) |
|
Trẻ sơ sinh |
7 |
|
Trẻ em |
1-9 tuổi |
7 |
10-12 tuổi |
8 |
|
Trẻ vị thành viên (13-19 tuổi) |
Trai |
12 |
gái |
14 |
|
Người lớn |
Đàn ông |
9 |
Phụ nữ trong chu kỳ kinh |
16 |
|
Phụ nữ mang thai |
25 – 35 |
|
Phụ nữ cho con bú |
20 |
|
Phụ nữ mãn kinh |
9 |
Những thực phẩm nào nhiều sắt?
Những thực phẩm nhiều sắt như dồi, gan, và thịt đỏ. Chúng ta phải biết rằng lượng sắt chúng ta ăn vào chỉ được hấp thụ một phần. Điều này phụ thuộc một phần vào khả năng hấp phụ sinh học của chúng. Người ta phân biệt:
– Sắt “hem”, có trong huyết sắc tố và myoglobine của các sản phẩm từ thịt. Sắt “hem” có khả năng hấp thụ cao (từ 20 đến 30%).
– Sắt không “hem” có trong ngũ cốc, rau khô, hoa quả, rau và các chế phẩm từ sữa. Sự hấp thụ loại sắt này rất thay đổi và phụ thuộc vào thành phần bữa ăn. Một vài yếu tố kích thích hoặc cản trở cơ chế hấp thụ sắt không “hem”. Tùy thuộc vào cơ chế hoạt động của những yếu tố này, việc hấp thu sắt từ bữa ăn có thể dao động từ 1 đến 20% với những cá nhân có lượng sắt có thể so sánh được. Thịt, cá, axít ascorbique (Vitamine C), kích thích việc hấp thụ sắt không “hem”. Ngược lại, Polyphenols trong đó có tanin, phytates và một số dạng proteins và nhiều loại thực phẩm có xơ cản trở việc hấp thu sắt không “hem”. Trong số các thực phẩm có chứa các chất gây ức chế mạnh việc hấp thụ sắt này có trà và cà phê.
Như vậy tùy vào thành phần của bữa ăn, người ta có thể coi hệ số hấp thụ sắt dao động từ 5% (đối với những bữa ăn đơn giản từ ngũ cốc hoặc rau củ, nghèo dinh dưỡng và vitamin C) đến 15 % (đối với những bữa ăn giàu dinh dưỡng và vitamin C)
Thức ăn |
Lượng sắt mg/100g thức ăn |
Từ động vật |
|
Dồi |
20-22 |
Gan gia cầm và cừu |
10-15 |
Gan béo, lòng đỏ trứng |
4-8 |
Cừu, bò, ngựa, ngan vịt |
2-4 |
Cá, hải sản, trứng luộc, ngỗng, bê, thịt lợn, giăm bông |
1-2 |
Từ thực vật |
|
Mầm lúa mì, hạt đào, đạu tương |
6-10 |
Đậu lăng ; đậu hà lan, đạu khô, rau binaa |
2-4 |
Bánh mì, đậu hà lan, đạu xanh |
1-2 |
Trên đây là những chia sẻ của Bệnh viện Hữu Nghị Lạc Việt về cách bổ sung sắt tốt nhất cho cơ thể. Nếu bạn đọc còn băn khoăn cần được thắc mắc vui lòng liên hệ Bệnh viện qua hotline: 0949.232.115 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.