Giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách tiết chế ăn uống

Thứ bảy, 15/07/2017

Bệnh tim mạch là nhóm bệnh lý liên quan đến tim và hệ thống mạch máu, một trong những hệ cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, ảnh hưởng đến sự sinh tồn. Hiện nay, bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên phạm vi toàn cầu. Ở nước ta, trung bình mỗi năm, bệnh tim mạch cướp đi sinh mạng của 200 nghìn người trong đó thường gặp là bệnh van tim, mạch vành, thiếu máu cơ tim,…

Có rất nhiều yếu tố nguy cơ được xác định ảnh hưởng trực tiếp đến bệnh và đa phần liên quan đến lối sống, chế độ ăn uống. Các nghiên cứu cho thấy, thay đổi số lượng cũng như thành phần dinh dưỡng trong khẩu phần ăn ảnh hưởng đến việc tăng hay giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Chất béo: Chế độ ăn nhiều axit béo no (có nhiều trong thịt mỡ, bơ động vật, nước luộc thịt, đồ ăn nhanh,…) gây tăng lượng cholesterol toàn phần, cholesterol xấu (LDL-cholesterol) và giảm cholesterol có lợi (HDL-cholesterol) dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Theo một khuyến cáo dinh dưỡng gần đây, lượng axit béo no trong khẩu phần nên giảm còn dưới 10% tổng năng lượng; đối với người có nguy cơ bệnh tim mạch thì nên giảm còn dưới 7%. Ngược lại, các đồ ăn chứa nhiều axit béo không no có nguồn gốc thực vật (như dầu ăn) lại có nhiều tác dụng có lợi cho chuyển hóa mỡ và độ bền mạch máu, vì vậy nên cần tăng cường sử dụng dầu thực vật thay cho mỡ động vật.

Ngoài ra, axit béo không no có một hoặc nhiều nối đôi như omega-3; omega-6 đã được chứng minh có nhiều tác dụng có lợi cho tim mạch. Chế độ ăn nhiều acid béo không no sẽ làm giảm cholesterol toàn phần và cholesterol xấu. Omega-3 có nhiều trong cá và hải sản, do vậy mỗi tuần nên có từ 3 – 5 lần ăn cá, hải sản thay cho thịt.

Một thành phần chất béo trong thực phẩm cũng cần quan tâm đó là cholesterol. Lượng cholesterol có trong khẩu phần ăn ảnh hưởng nhiều đến lượng cholesterol toàn phần và LDL-cholesterol trong máu. Cholesterol có nhiều trong trứng, sữa động vật, thịt gia cầm (đặc biệt có màu đỏ) và nội tạng động vật (não, gan, tim…). Lượng cholesterol trong chế độ ăn hàng ngày nên dưới 300mg với người bình thường và dưới 200mg với người bị rối loạn mỡ máu và có nguy cơ bệnh tim mạch.

Chất xơ, tinh bột: ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh vai trò của chất xơ, tinh bột trong phòng ngừa bệnh tim mạch. Tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng nhưng ăn quá nhiều tinh bột có thể gây nên rối loạn mỡ trong máu (tăng triglyceride). Trong cơ cấu khẩu phần nên có khoảng 55 – 65% năng lượng từ tinh bột. Các loại tinh bột có chỉ số đường huyết thấp như gạo lức, ngũ cốc nguyên hạt, sữa chua, sữa tách béo… giúp giảm cholesterol toàn phần và LDL-cholesterol ở những bệnh nhân bị đái tháo đường. Thực phẩm nhiều chất xơ cũng thường có chỉ số đường huyết thấp (đậu nành, bông cải, cà rốt, khoai lang, khoai tây…). Rau quả là nguồn cung cấp chất xơ quan trọng. Nhu cầu về chất xơ cho mọi người trong khẩu phần ăn hàng ngày là 20 – 25g.

Chất đạm: Ngoài cung cấp năng lượng, đây còn là chất nền trong tái tạo các mô, tế bào, kích thích tố cho cơ thể. Lượng đạm trong khẩu phần ăn nên chiếm 12 – 18% tổng năng lượng và bao gồm cả đạm động vật (thịt, cá, trứng…), đạm thực vật (họ đậu, gạo, khoai…). Đạm thực vật, đặc biệt từ nguồn họ đậu (đậu nành) giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch một cách hiệu quả. Theo khuyến cáo của Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA), để giảm nguy cơ bệnh tim mạch nên ăn 25g chất đạm đậu nành/ngày.

Muối khoáng: Giảm lượng muối ăn vào sẽ giúp giảm huyết áp cũng như giảm nguy cơ tử vong do đột quỵ hay nhồi máu cơ tim. Lượng muối ăn trung bình hàng ngày nên dưới 5g (khoảng một muỗng cà phê). Nên tập thói quen không dùng các loại nước chấm thêm khi ăn và hạn chế ăn các chế phẩm như dưa, cà,…

Bên cạnh thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý và cân đối, việc chủ động thay đổi một số thói quen không tốt như uống rượu bia, nên giảm hoặc bỏ hút thuốc lá, tăng cường vận động hàng ngày… cũng góp phần làm giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Ngoài việc tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý, bạn nên thăm khám sức khỏe thường xuyên. Ở Vĩnh Phúc, bạn đọc muốn thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên ngành tim mạch có thể đến trực tiếp Bệnh viện Hữu Nghị Lạc Việt. Tại đây, chúng tôi có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành về tim mạch, thăm khám và tư vấn bệnh lý chính xác như: Tiến sĩ. Đại tá Hoàng Mai Trang, công tác tại bệnh viện 103 Hà Nội làm việc vào thứ 3 hàng tuần; Ths.Bs Hoàng Huy Tú, Bệnh viện 103 Hà Nội, chuyên khám sàng lọc, phát hiện sớm và tầm soát các bệnh về tim mạch như siêu âm tim bẩm sinh ở trẻ em, trẻ sơ sinh, thai nhi và người cao tuổi, tăng huyết áp, hạ huyết áp, rối loạn mỡ máu,… bác sĩ chuyên khám vào thứ 5, thứ 7 và chủ nhật hàng tuần.

Để tư vấn với bác sỹ chuyên khoa, vui lòng liên hệ đường dây nóng: 0949.232.115 hoặc đến trực tiếp Bệnh viện Hữu Nghị Lạc Việt (đường Nguyễn Tất Thành, xã Định Trung, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc) để được hỗ trợ.